„მოზარდობა“ - ციფრულ ეპოქაში არასრულწლოვანთა გადახრის სოციოლოგიური ანალიზი
საკვანძო სიტყვები:
Adolescence (2025), ციფრული კომპეტენცია, მოზარდობა, სოციოლოგიური ანალიზი მედიაში, სოციალური სტიგმა, ონლაინ რადიკალიზაცია, ინსელ კულტურა, ჰეგემონური მასკულინურობა, არასრულწლოვანთა გადახრაანოტაცია
შესავალი: ნაშრომი სოციოლოგიური პერსპექტივიდან იკვლევს ბრიტანულ ტელესერიალს „მოზარდობა“ (2025) იმ მიზნით, რომ გააანალიზოს, თუ როგორ არის წარმოდგენილი არასრულწლოვანთა გადახრა თანამედროვე ციფრულ ეპოქაში და როგორ აისახება ისეთი კონცეფციები, როგორიცაა ტოქსიკური მასკულინურობა, ონლაინ რადიკალიზაცია და მოზარდთა მარგინალიზაცია. ნაშრომი სთავაზობს ინტეგრირებულ თეორიულ მიდგომას, რომელიც ეფუძნება გადახრის სოციოლოგიას, მედიათეორიებსა და კულტურათმცოდნეობას. მეთოდოლოგია: ანალიზი ეფუძნება ხარისხობრივ მეთოდოლოგიას და მოიცავს სერიალის ნარატიულ და ვიზუალურ კონტენტ-ანალიზს. გამოყენებულია შესაბამისი თეორიული ჩარჩოები, როგორიცაა: სტიგმის თეორია (ერვინგ გოფმანი), ჰეგემონური მასკულინურობის იდეოლოგია (რევინ კონელი), სუბკულტურის თეორია (ალბერტ კ. კოენი), სოციალური სწავლების თეორია (ალბერტ ბანდურა), სოციალური კონტროლის თეორია (ტრავის ჰირში). ანალიზში იდენტიფიცირებულია საკვანძო სცენები, დიალოგები და ვიზუალური კონტექსტები, რომლებიც უზრუნველყოფენ სოციოლოგიურ ინტერპრეტაციებს. შედეგები: სერიალი აჩვენებს არასრულწლოვანთა გადახრის სირთულეს, როგორც პერსონალურ, სოციალურ და ტექნოლოგიურ ფაქტორთა ურთიერთქმედების შედეგს. სერიალის მთავარი გმირი, ჯეიმი, წარმოჩენილია როგორც სიმბოლო საზოგადოებრივი მარცხისა. ჰეგემონური მასკულინურობა, ოჯახური მხარდაჭერის ნაკლებობა და ონლაინ სივრცეში მისოგინიური დისკურსების ზემოქმედება მისი გაუცხოებისა და რადიკალიზაციის გამომწვევ ფაქტორებად იკვეთება. ინსტიტუციური რეაქცია და შემდგომი სტიგმატიზაცია კი ადასტურებს სოციალური სტიგმის თეორიის ჰიპოთეზებს. შესაბამისად, სერიალი ფუნქციონირებს როგორც კრიტიკული კულტურული ტექსტი, რომელიც წარმოაჩენს ძალადობისა და გენდერული უთანასწორობის რისკებს მამაკაცური იდენტობის ფორმირების პროცესში. დასკვნები: „მოზარდობა“ სოციოლოგიურად რელევანტურად წარმოაჩენს მოზარდთა მოწყვლადობას ციფრულ ეპოქაში. სერიალი მნიშვნელოვან წვლილს შეიტანს საჯარო დისკუსიაში ემოციური ინტელექტის და ახალგაზრდული ძალადობის პრევენციის საკითხებზე. ნაშრომი ამტკიცებს სისტემური ჩარევის საჭიროებას — განსაკუთრებით ოჯახური მხარდაჭერის და სკოლის ჩართულობის თვალსაზრისით — როგორც თანამედროვე არასრულწლოვანთა გადახრისგან დაცვის ფორმას.
წყაროები
Bains, R. M. (2014). African American Adolescents and Mental Health Care: A Metasynthesis. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, 27(2), 83–92. https://doi.org/10.1111/jcap.12074
Benekos, P. J., & Merlo, A. V. (2016). A Decade of Change: Roper v. Simmons, Defending Childhood, and Juvenile Justice Policy. Criminal Justice Policy Review, 30(1), 102–127. https://doi.org/10.1177/0887403416648734
Bernabe, A. J. (2025). Netflix’s “Adolescence” to be made available to UK secondary schools: Here’s why parents are talking - ABC News. Retrieved May 31, 2025, from https://abcnews.go.com/GMA/Culture/adolescence-netflix-limited-series/story?id=119968581&utm_source=chatgpt.com
Breckin, E. (2018). How Can Conditional Cash Transfers Diminish Crime? An Application of Travis Hirschi?s Social Control Theory, 06(02). https://doi.org/10.35248/2375-4435.18.6.192
Case, A. D., & Hunter, C. D. (2014). Counterspaces and the Narrative Identity Work of Offender‐labeled African American Youth. Journal of Community Psychology, 42(8), 907–923. https://doi.org/10.1002/jcop.21661
Dishion, T. J., Owen, L. D., & Bullock, B. M. (2004). Like Father, Like Son: Toward a Developmental Model for the Transmission of Male Deviance Across Generations. European Journal of Developmental Psychology, 1(2), 105–126. https://doi.org/10.1080/17405620444000094
Girvin, J., Jackson, D., & Hutchinson, M. (2016). Contemporary Public Perceptions of Nursing: A Systematic Review and Narrative Synthesis of the International Research Evidence. Journal of Nursing Management, 24(8), 994–1006. https://doi.org/10.1111/jonm.12413
Hartanto, D., Fauziah, M., Sewoko, E., & Karsih, K. (2022). Systematic Review: A Literature Review on Systematic Integrative Intervention Model for Klitih Issue in Yogyakarta. Psikopedagogia Jurnal Bimbingan Dan Konseling, 10(2), 94. https://doi.org/10.12928/psikopedagogia.v10i2.22844
Hartung, F. E., & Cohen, A. K. (1955). Delinquent Boys: The Culture of the Gang. American Sociological Review, 20(6). https://doi.org/10.2307/2088683
Heckert, A., & Heckert, D. M. (2004). Using an Integrated Typology of Deviance to Analyze Ten Common Norms of the U.S. Middle Class. Sociological Quarterly, 45(2), 209–228. https://doi.org/10.1525/tsq.2004.45.2.209
Hogan, M. (2025). From the police to the prime minister: how Adolescence is making Britain face up to toxic masculinity | Adolescence | The Guardian. Retrieved May 31, 2025, from https://www.theguardian.com/tv-and-radio/2025/mar/22/netflix-from-the-police-to-the-prime-minister-how-adolescence-is-making-britain-face-up-to-toxic-masculinity?utm_source=chatgpt.com
Jacob, L. (2025). Adolescence: I was stunned by Netflix hit show filmed in Yorkshire - it backed up my decision to quit social media. Retrieved May 31, 2025, from https://www.yorkshirepost.co.uk/arts-and-culture/film-and-tv/adolescence-i-was-stunned-by-netflix-hit-show-filmed-in-yorkshire-it-backed-up-my-decision-to-quit-social-media-5049794?utm_source=chatgpt.com
James, W., Demony, C., & Mills, S. (2025). “Adolescence” TV drama exposes global issue of teenage violence | Reuters. Retrieved May 31, 2025, from https://www.reuters.com/business/media-telecom/adolescence-tv-drama-exposes-global-issue-teenage-violence-2025-04-07/?utm_source=chatgpt.com
Korde, P., & Raghavan, V. (2023). Understanding Deviance From the Perspectives of Youth Labelled as Children in Conflict With Law in Mumbai, India. The Howard Journal of Crime and Justice, 62(2), 242–263. https://doi.org/10.1111/hojo.12511
Kupper, J., Cotti, P., & Meloy, J. R. (2024). The Hanau Terror Attack: Unraveling the Dynamics of Mental Disorder and Extremist Beliefs. Journal of Threat Assessment and Management, 11(3), 149–185. https://doi.org/10.1037/tam0000201
Langabeer, J. (2025). TV review: ‘Adolescence’…and how the system fails young people – Left-Horizons. Retrieved May 31, 2025, from https://www.left-horizons.com/2025/03/19/tv-review-adolescence-and-how-the-system-fails-young-people/?utm_source=chatgpt.com
Ligorio, M. B., & Ritella, G. (2010). The Collaborative Construction of Chronotopes During Computer-Supported Collaborative Professional Tasks. International Journal of Computer-Supported Collaborative Learning, 5(4), 433–452. https://doi.org/10.1007/s11412-010-9094-4
Lodding, L. R. (2025). Global Child Forum Launches ‘Listen Up!’ – Putting Young Voices at the Centre of Digital Wellbeing. Retrieved May 31, 2025, from https://globalchildforum.org/press-release-global-child-forum-launches-listen-up-putting-young-voices-at-the-centre-of-digital-wellbeing/
Miliauskas, C. R., Faus, D. P., Cruz, V. L. da, Vallaperde, J. G. R. do N., Junger, W. L., & Lopes, C. S. (2022). Community Violence and Internalizing Mental Health Symptoms in Adolescents: A Systematic Review. BMC Psychiatry, 22(1). https://doi.org/10.1186/s12888-022-03873-8
Mukolo, A., Heflinger, C. A., & Wallston, K. A. (2010). The Stigma of Childhood Mental Disorders: A Conceptual Framework. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 49(2), 92–103. https://doi.org/10.1097/00004583-201002000-00003
Murji, K. (2020). Stuart Hall as a Criminological Theorist-Activist. Theoretical Criminology, 24(3), 447–460. https://doi.org/10.1177/1362480619889106
Mytton, J., Ingram, J., Manns, S., & Thomas, J. (2013). Facilitators and Barriers to Engagement in Parenting Programs. Health Education & Behavior, 41(2), 127–137. https://doi.org/10.1177/1090198113485755
Nkomo, S. M. (2011). A Postcolonial and Anti-Colonial Reading of ‘African’ Leadership and Management in Organization Studies: Tensions, Contradictions and Possibilities. Organization, 18(3), 365–386. https://doi.org/10.1177/1350508411398731
O’Hanlon, R., Altice, F. L., Lee, R. K.-W., LaViolette, J., Mark, G., Papakyriakopoulos, O., … Kumar, N. (2023). Misogynistic Extremism: A Scoping Review. Trauma Violence & Abuse, 25(2), 1219–1234. https://doi.org/10.1177/15248380231176062
Oasis Da Service. (2025). “Adolescence” & Toxic Masculinity: The Dark Reality Behind Netflix’s Drama. Retrieved June 1, 2025, from https://www.oasisdaservice.org/the-link-between-online-toxic-maculinity-and-domestic-abuse/
Petersen, I. T., Bates, J. E., Dodge, K. A., Lansford, J. E., & Pettit, G. S. (2014). Describing and Predicting Developmental Profiles of Externalizing Problems From Childhood to Adulthood. Development and Psychopathology, 27(3), 791–818. https://doi.org/10.1017/s0954579414000789
Raza, M. (2023). The Multilevel Engagement Theory. International Journal of Qualitative Research, 2(3), 223–237. https://doi.org/10.47540/ijqr.v2i3.772
Rober, P., Walravens, G., & Versteynen, L. (2011). “In Search of a Tale They Can Live With”: About Loss, Family Secrets, and Selective Disclosure. Journal of Marital and Family Therapy, 38(3), 529–541. https://doi.org/10.1111/j.1752-0606.2011.00237.x
Shafi, A. A. (2025). UoG professor hails impact of Netflix series Adolescence in raising important questions for society - University of Gloucestershire. Retrieved June 1, 2025, from https://www.glos.ac.uk/content/uog-professor-hails-impact-of-netflix-series-adolescence-in-raising-important-questions-for-society/
Silva, J. R. (2019). Mass Shooting Films: Myths, Academic Knowledge, and Popular Criminology. Victims & Offenders, 14(2), 239–264. https://doi.org/10.1080/15564886.2019.1580232
Smith, B. (2013). Disability, Sport and Men’s Narratives of Health: A Qualitative Study. Health Psychology, 32(1), 110–119. https://doi.org/10.1037/a0029187
Valdez, C. R., Carlson, C., & Zanger, D. (2005). Evidence-Based Parent Training and Family Interventions for School Behavior Change. School Psychology Quarterly, 20(4), 403–433. https://doi.org/10.1521/scpq.2005.20.4.403
Young, C. (2025). What Adolescence gets right (and wrong) about the manosphere | Pursuit by the University of Melbourne. Retrieved May 31, 2025, from https://pursuit.unimelb.edu.au/articles/what-adolescence-gets-right-and-wrong-about-the-manosphere
