რიკეტსიების გავრცელება და სახეობრივი მრავალფეროვნება საქართველოს ტერიტორიაზე მოპოვებულ ტკიპებში
საკვანძო სიტყვები:
საქართველო, ეპიდემიოლოგია, პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქცია, ტკიპით გადაცემადი დაავადება, რიკეტსიაანოტაცია
შესავალი: რიკეტსიოზური დაავადებები, რომლებიც გამოწვეულია Rickettsia-ს გვარის ობლიგატური შიდაუჯრედული გრამ-უარყოფითი ბაქტერიებით, წარმოადგენენ მნიშვნელოვან საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის პრობლემას, მათი პოტენციური მძიმე ავადობისა და სიკვდილიანობის გამო. კვლევის მიზანი იყო საქართველოს სხვადასხვა რეგიონიდან მოპოვებულ ტკიპებში Rickettsia spp.-ის გავრცელებისა და სახეობათა მრავალფეროვნების განსაზღვრა, რაც გააუმჯობესებს ეპიდემიოლოგიურ მონაცემებს და ხელს შეუწყობს საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის სტრატეგიების შემუშავებას. მეთოდები: 2020 წლიდან 2022 წლამდე, 699 შერეული ტკიპების ნიმუში შეგროვდა კახეთის, შიდა ქართლის, სამეგრელოსა და მცხეთა-მთიანეთის რეგიონებიდან. ნიმუშები ჰომოგენიზებული იყო, შენახული -80°C ტემპერატურაზე და დამუშავდა Qiagen-ისა და MagMAX™ CORE Nucleic Acid Purification-ის კომპლექტებით, დნმ-ის ექსტრაქციისთვის. Rickettsia-ს გვარზე სპეციფიკური 17-kD გენის სამიზნე რაოდენობრივი PCR (qPCR) გამოყენებულ იქნა Rickettsia-ს სკრინინგისთვის. დადებითი ნიმუშები შემდგომი ანალიზისთვის გაიგზავნა სახეობაზე სპეციფიკური qPCR ტესტირებისკენ, რათა გამოვლენილიყო R. raoultii, R. slovaca, R. aeschlimannii და R. monacensis სახეოები. შედეგები: 699 ნიმუშიდან 160-ში (22.9%) დაფიქსირდა Rickettsia-ს დნმ. ორი ნიმუში გამოირიცხა სახეობაზე სპეციფიკური ანალიზიდან სუსტი დადებითობის გამო. გამოვლენილი სახეობები იყო: R. raoultii (3.2%), R. slovaca (11.4%), R. aeschlimannii (39.2%) და R. monacensis (10.8%). მრავალსახეობიანი კო-ინფექცია გამოვლინდა დადებითი ნიმუშების 10.01%-ში, ხოლო 39 ნიმუშში ვერ დაფიქსირდა რომელიმე სამიზნე სახეობა. დასკვნა: კვლევის შედეგად დადგინდა/დადასტურდა რიკეტსიების მრავალფეროვნება საქართველოს ტკიპებში და R. monacensis-ის უწყვეტ გავრცელებას. ეს მიგნებები ხაზს უსვამს გაძლიერებული ზედამხედველობისა და სწრაფი რეაგირების სტრატეგიების აუცილებლობას, რათა შემცირდეს რიკეტსიულ დაავადებებთან დაკავშირებული საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის რისკები. აუცილებელია მონიტორინგისა და კონტროლის ზომების გაძლიერება, რაც საშუალებას მისცემს საფრთხეების ეფექტურ გამკლავებას და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვის უზრუნველყოფას.
წყაროები
Azad A. Rickettsial Pathogens and Their Arthropod Vectors. Emerg. Infect. Dis. 1998;4(2):179–186, doi: 10.3201/eid0402.980205.
Azad A. Pathogenic Rickettsiae as Bioterrorism Agents. Clin. Infect. Dis. 2007 45(1):S52–S55. doi: 10.1086/518147.
Adem PV. Emerging and re-emerging rickettsial infections. Semin. Diagn. Pathol. 2019;36(3):146–151. doi: 10.1053/j.semdp.2019.04.005.
Biggs HM. et al. Diagnosis and Management of Tickborne Rickettsial Diseases: Rocky Mountain Spotted Fever and Other Spotted Fever Group Rickettsioses, Ehrlichioses, and Anaplasmosis — United States. MMWR. Recomm. Reports. 2016; 65(2):1–44. doi: 10.15585/mmwr.rr6502a1.
Cohen R. et al. Spotted Fever Group Rickettsioses in Israel, 2010–2019. Emerg. Infect. Dis., 2021; 27(8):2117–2126. doi: 10.3201/eid2708.203661.
Cracco C. et al. Multiple Organ Failure Complicating Probable Scrub Typhus. Clin. Infect. Dis., 2000; 31(1):191–192. doi: 10.1086/313906.
Diop A. Raoult D. Fournier PE. Rickettsial genomics and the paradigm of genome reduction associated with increased virulence. Microbes Infect. 2018; 20(7–8):401–409. doi: 10.1016/j.micinf.2017.11.009.
Helminiak L. Mishra S. Kim HK. Pathogenicity and virulence of Rickettsia. irulence, 2022; 13(1):1752–1771. doi: 10.1080/21505594.2022.2132047.
Dehhaghi M. Kazemi Shariat Panahi H. Holmes EC, Hudson BJ. Schloeffel R. Guillemin GJ. Human Tick-Borne Diseases in Australia. Front. Cell. Infect. Microbiol, 2019; 9. doi: 10.3389/fcimb.2019.00003.
Moreira J, Bressan CS, Brasil P, Siqueira AM. Epidemiology of acute febrile illness in Latin America. Clin. Microbiol. Infect. 2018; 24(8):827–835. doi: 10.1016/j.cmi.2018.05.001.
Kirkland KB, Marcom PK, Sexton DJ, Dumler JS, Walker DH. Rocky Mountain Spotted Fever Complicated by Gangrene: Report of Six Cases and Review. Clin. Infect. Dis. 1993; 16(5):629–634. doi: 10.1093/clind/16.5.629.
Khamesipour F, Dida GO, Anyona DN, Razavi SM, Rakhshandehroo E. Tick-borne zoonoses in the Order Rickettsiales and Legionellales in Iran: A systematic review. PLoS Negl. Trop. Dis., 2018; 12(9): e0006722. doi: 10.1371/journal.pntd.0006722.
Piotrowski M, Rymaszewska A. Expansion of Tick-Borne Rickettsioses in the World. Microorganisms, 2020; 8(12):1906. doi: 10.3390/microorganisms8121906.
Parola P. et al. Update on Tick-Borne Rickettsioses around the World: a Geographic Approach,” Clin. Microbiol. Rev. 2013; 26(4): 657–702. doi: 10.1128/CMR.00032-13.
Walker DH, Occhino C. Tringali GR, Di Rosa S, Mansueto S. Pathogenesis of rickettsial eschars: The tache noire of boutonneuse fever. Hum. Pathol. 1988; 19(12):1449–1454. doi: 10.1016/S0046-8177(88)80238-7.
Sekeyová Z, Danchenko M, Filipčík P, Fournier PE. Rickettsial infections of the central nervous system. PLoS Negl. Trop. Dis. 2019; 13(8): e0007469. doi: 10.1371/journal.pntd.0007469.
Sukhiashvili R. et al., Identification and distribution of nine tick-borne spotted fever group Rickettsiae in the Country of Georgia,” Ticks Tick. Borne. Dis., 2020; 11(5): 101470. doi: 10.1016/j.ttbdis.2020.101470.
Zghenti E, Sukhiashvili R, E. Khmaladze, N. Tsertsvadze, S. Pisarcik, and P. Imnadze, “Rickettsia and Borrelia Prevalence Study among Ticks in Georgia,” Online J. Public Health Inform., vol. 6, no. 1, Mar. 2014, doi: 10.5210/ojphi.v6i1.5161.
Tran LT. et al. Rickettsia typhi infection presenting as severe ARDS. IDCases, 2019; 18:e00645, doi: 10.1016/j.idcr.2019.e00645.
ჩამოტვირთვები
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
ლიცენზია
საავტორო უფლებები (c) 2024 ჯანდაცვის პოლიტიკა, ეკონომიკა და სოციოლოგია
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .
