რუტინული 36-კვირიანი ულტრაბგერითი კვლევის კლინიკური მნიშვნელობა ნაყოფის ანომალიების გვიან გამოვლენაში
საკვანძო სიტყვები:
ნეონატალური მეთვალყურეობა, პრენატალური დიაგნოსტიკა, ულტრაბგერითი კვლევა, მესამე ტრიმესტრი, გვიანი ფეტალური ანომალიები, ორსულთა 36-კვირიანი სკრინინგიანოტაცია
შესავალი: საქართველოში ანტენატალური მეთვალყურეობის სახელმწიფო პროგრამა ითვალისწინებს ორსულებისთვის პატრონაჟის გაწევას რომელიც ეფუძნება უფასო რვა ვიზიტს. ერთერთი არის მეექვსე ვიზიტი (36-37კვ-დე). დაგროვილი მტკიცებულებები მიუთითებს, რომ ნაყოფის გარკვეული სტრუქტურული ან ფუნქციური ანომალიები მხოლოდ გვიან გესტაციულ ეტაპზე ხდება დიაგნოსტიკურად ხელმისაწვდომი. შესაბამისად, მოიმატა ინტერესი მესამე ტრიმესტრის, კონკრეტულად კი 36-ე კვირის რუტინული სკანირების მიმართ, როგორც დამატებითი დიაგნოსტიკური საშუალების. მეთოდები: ლიტერატურული მიმოხილვა დაყრდნობილია ბოლო წლების მასშტაბურ კოჰორტულ კვლევებსა და მეტა-ანალიზებს. შეფასდა გვიან გამოვლენილი ანომალიების ინციდენტობა, ანომალიების ტიპოლოგია და მათი გავლენა სამეანო–ნეონატალურ მართვაზე. შედეგები: 36-კვირიანმა სკრინინგმა ყველაზე ხშირ პათოლოგიებად გამოავლინა: შარდ-სასქესო სისტემის (ჰიდრონეფროზი, დუპლექს თირკმელი, ჰიდროურეტერი), ცენტრალური ნერვული სისტემის (ვენტრიკულომეგალია, არაქნოიდული კისტა, მიკროცეფალია) დაავადებები, გულის მანკები (VSD, კოარქტაცია, სტენოზები), კუჭ–ნაწლავის ობსტრუქციები, ჩონჩხის დისპლაზიები (აქონდროპლაზია და სხვა). გამოვლენილმა შემთხვევებმა პირდაპირ იმოქმედა მშობიარობის მართვის ტაქტიკაზე, მათ შორის სამშობიარო კლინიკების არჩევაზე, ნეონატოლოგიური რესურსების წინასწარ მობილიზებაზე და პოსტნატალური ქირურგიული მზადყოფნის გეგმაზე. დასკვნა: მესამე ტრიმესტრში, 36-ე კვირაზე ჩატარებული რუტინული ულტრაბგერითი კვლევა მნიშვნელოვნად ზრდის გვიანდელი ნაყოფის ანომალიების გამოვლენის მაჩვენებელს და წარმოადგენს კლინიკურად ღირებულ დამატებას 12- და 20-კვირიან სკანირებასთან ერთად. არსებული მტკიცებულებების საფუძველზე, მისი ინტეგრაცია პრენატალური ზრუნვის სტანდარტში მნიშვნელოვანია შეამციროს პერინატალური გართულებები, გააუმჯობესოს ახალშობილთა პროგნოზი და გაზარდოს სამეანო მეთვალყურეობის მართვის ეფექტიანობა, განსაკუთრებით იმ ქვეყნებში, სადაც მაღალი დონის ნეონატალური ინფრასტრუქტურა ხელმისაწვდომია.
წყაროები
1. ჯინჭარაძე ნ., ყაზახაშვილი ნ., საყვარელიძე ი., & აბაიშვილი ნ. (2019). ორსულთა საჭიროებებზე ორიენტირებული სერვისები პირველად ჯანდაცვაში. ჯანდაცვის პოლიტიკა, ეკონომიკა და სოციოლოგია, 3.
Retrieved from https://heconomic.cu.edu.ge/index.php/healthecosoc/article/view/6377
Jincharadze, N., Kazakhashvili, N., Sakvarelidze, I., & Abaishvili, N. (2019). Antenatal servises oriented for the needs of pregnant health in the primary health care. Health Policy, Economics and Sociology, 3.
Retrieved from https://heconomic.cu.edu.ge/index.php/healthecosoc/article/view/6377
2. Buijtendijk, M. F., Bet, B. B., Leeflang, M. M., Shah, H., Reuvekamp, T., Goring, T., ... & de Bakker, B. S. (2024). Diagnostic accuracy of ultrasound screening for fetal structural abnormalities during the first and second trimester of pregnancy in low‐risk and unselected populations. Cochrane Database of Systematic Reviews, (5).
3. Bonnevier, A., Maršál, K., & Källén, K. (2022). Detection and clinical outcome of small‐for‐gestational‐age fetuses in the third trimester—A comparison between routine ultrasound examination and examination on indication. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica, 101(1), 102-110.
4. Drukker, L., Bradburn, E., Rodriguez, G. B., Roberts, N. W., Impey, L., & Papageorghiou, A. T. (2021). How often do we identify fetal abnormalities during routine third‐trimester ultrasound? A systematic review and meta‐analysis. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology, 128(2), 259-269.
5. Emam, D., Corbella, G., Poziello, C., Fabozzo, S., Farina, A., Candiani, M., ... & Cavoretto, P. I. (2025). Usefulness and timing of the third-trimester ultrasound scan: a review of guidelines and underlying evidence. Archives of Gynecology and Obstetrics, 1-15.
6. Karim, J. N., Bradburn, E., Roberts, N., Papageorghiou, A. T., ACCEPTS study, Papageorghiou, A. T., ... & Yaz, G. (2022). First‐trimester ultrasound detection of fetal heart anomalies: systematic review and meta‐analysis. Ultrasound in Obstetrics & Gynecology, 59(1), 11-25.
7. Li, H., & Wu, Y. (2025). Reassessing the clinical value of routine 36‐week ultrasound screening for fetal abnormalities. Ultrasound in Obstetrics & Gynecology.
8. Lust, E. E., Bronsgeest, K., Henneman, L., Crombag, N., Bilardo, C. M., Galjaard, R. J. H., ... & Bekker, M. N. (2025). Introduction of a nationwide first-trimester anomaly scan in the Dutch national screening program. American journal of obstetrics and gynecology, 232(4), 396-e1.
9. Moraitis, A. A., Bainton, T., Sovio, U., Brocklehurst, P., Heazell, A. E., Thornton, J. G., ... & Smith, G. C. (2021). Fetal umbilical artery Doppler as a tool for universal third trimester screening: A systematic review and meta-analysis of diagnostic test accuracy. Placenta, 108, 47-54.
10. Neel, A., Cunningham, C. E., & Teale, G. R. (2021). A routine third trimester growth ultrasound in the obese pregnant woman does not reliably identify fetal growth abnormalities: A retrospective cohort study. Australian and New Zealand Journal of Obstetrics and Gynaecology, 61(1), 116-122.
11. Policiano, C., Mendes, J. M., Fonseca, A., Barros, J., Vargas, S., Cal, M., ... & Graca, L. M. (2023). Routine ultrasound at 30th–33rd weeks versus 30th–33rd and 35th–37th weeks in low-risk pregnancies: a randomized trial. Fetal Diagnosis and Therapy, 49(9-10), 425-433.
12. Syngelaki, A., Mitsigiorgi, R., Goadsby, J., Hamed, K., Akolekar, R., & Nicolaides, K. H. (2025). Routine 36‐week scan: diagnosis of fetal abnormalities. Ultrasound in Obstetrics & Gynecology, 65(4), 427-435.
13. Trottmann, F., Mollet, A. E., Amylidi-Mohr, S., Surbek, D., Raio, L., & Mosimann, B. (2022). Integrating combined first trimester screening for preeclampsia into routine ultrasound examination. Geburtshilfe und Frauenheilkunde, 82(03), 333-340.
14. Verspyck, E., Thill, C., Ego, A., Machevin, E., Brasseur-Daudruy, M., Ickowicz, V., ... & Benichou, J. (2023). Screening for small for gestational age infants in early vs late third-trimester ultrasonography: a randomized trial. American Journal of Obstetrics & Gynecology MFM, 5(11), 101162.
15. UK, N. G. A. (2021). Routine third trimester ultrasound for fetal growth.
16. Wanyonyi, S. Z., Orwa, J., Ozelle, H., Martinez, J., Atsali, E., Vinayak, S., ... & Figueras, F. (2021). Routine third‐trimester ultrasound for the detection of small‐for‐gestational age in low‐risk pregnancies (ROTTUS study): randomized controlled trial.
17. World Health Organization. (2022). WHO antenatal care recommendations for a positive pregnancy experience. Maternal and fetal assessment update: Imaging ultrasound before 24 weeks of pregnancy. World Health Organization.
